Pim Fortuyn zette het verleden als lichtend voorbeeld op de kaart, de jaren 50 waren zijn ideaal. De opportunist bespeelde er de kiezer mee, want voor hemzelf was zo’n perspectief niet prettig, terug in de kast om te beginnen. En niks dik betaalde spreekbeurtjes voor de jaren 50 zakenlieden. In die jaren was de smaak voor het type auto’s en kleding die Fortuyn had not done, iets voor parvenu’s. Maar de kiezer die hij bespeelde wist goed wat hij bedoelde, het waren de jaren van Gerard Cox met zijn gewone geluk, een witte wereld.

De jaren 50 zijn helemaal geen jaren om naar terug te verlangen. Er moest geknokt worden voor betere lonen, voor betere sociale voorzieningen. Pas in de jaren 60 werd het sociale vangnet op een enigszins beschaafd niveau gebracht door de invoering van de bijstandswet, met dank aan de katholieke kerk. Die had daarvoor bij KVP-minister Marga Klompé gelobbyd om zo van de kosten voor opvang van gescheiden vrouwen af te komen. Het maakte onbedoeld de weg vrij voor vrouwenemancipatie. Mocht een vrouw in de jaren 50 nog niet een bankrekening openen en moest zij stoppen met werk als zij trouwde, nu was zij minder afhankelijk van familie of (ex-)man. En die man kon dankzij de emancipatiebewegingen in de jaren 70 uit de kast komen. Het begin van gelijkheid begon toen een beetje vorm te krijgen met nog een hele lange weg te gaan. Verlangen naar de jaren vóór 1970 getuigt van racisme en discriminatie.

Voor de portemonnee is een verlangen naar de jaren 70 begrijpelijk. De lage btw is van 4% toen naar 9% nu gegaan, de hoge btw van 12% naar 21%. De lage inkomens zagen hun loonbelasting in al die jaren met een half procent stijgen(!) naar 36,5%, modaal mocht een kleine daling van 48% naar 41% zien. Spekkoper waren uiteraard de hoge inkomens, die gingen van 72% naar 52%. Voor de bedrijven zakte de winstbelasting van 48% naar 17,5% tot 21%. De dividendbelasting is niet afgeschaft, maar daalde wel van 25% naar 15%. Helaas koos de kiezer indertijd voor Hans Wiegel, voorbeeld voor Fortuyn, Wilders en Baudet, en niet voor een tweede termijn voor Joop den Uyl.

Het verlangen naar vroeger begon met Fortuyn en zijn jaren 50, ging verder met Balkenende met diens VOC-jaren en nu vent Baudet de 19e eeuw uit. Je vindt dat verlangen als remmende factor terug in de bouw, maar ook in de geneeskunde. Vernieuwing gaat daar net zo moeizaam als de verandering van zwarte piet.

Het geluk dat we elkaar wensen hebben we in 2019 hard nodig. Rechts laat niet na om voor alle onvrede en angst de “vreemdeling” als zondebok aan te wijzen waardoor het zicht op de werkelijke problemen voor velen beperkt blijft. De klimaatverandering, al sinds de conclusie van de Club van Rome in 1972 op de kaart, is een dreiging die ons allen aangaat, die het leven op aarde totaal kan ontwrichten, maar waar wij nog steeds niets anders tegen doen dan conferenties organiseren waar slechts afspraken worden gemaakt voor een volgende conferentie.
De allerrijksten zien de klimaatbui al hangen en zoeken in hun arrogantie en onnozelheid naar een andere planeet om hun luxe leventje te kunnen voortzetten. Elke raket helpt alleen maar de aarde nog wat sneller onbewoonbaar te maken en die verre planeet weten we ziet eruit zoals de onze bezig is te worden, onleefbaar.

Op de korte termijn worden wij bedreigd door een nieuwe wapenwedloop. Nadat Trump Mike Spense China de handelsoorlog liet verklaren begin dit jaar is China niet stil blijven zitten. Het land is de VS financieel al zo’n beetje de baas, maar het antwoord op de handelsoorlogsverklaring is militair, het Chinese leger wordt fors uitgebreid. En dan weten wij dat dat geen jaren gaat duren, in China stampen ze steden als Amsterdam in een paar jaar uit de grond, inclusief 10 metrolijnen. En Poetin heeft zijn positie, dankzij het terugtrekken van Amerikaanse troepen uit het Midden-Oosten, weer zien uitgroeien tot wereldspeler. Griezelig is dat hij zijn leger van nieuwe generaties (kern-)raketten heeft voorzien. Voeg hier nog het vergroten van de legers in de EU, Saudi-Arabië en sowieso overal in de wereld aan toe en je moet denken aan begin vorige eeuw. Ook toen werden er flinke legers opgetuigd. Generaals van zulke legers met nieuwe wapens willen die spullen helaas graag uitproberen.

Met een puberale narcistische macho in de VS, een uitgekookte strateeg met een grote geldingsdrang in China, een sluwe macho met een minderwaardigheidscomplex in Rusland en nog wat gestoorde of waanzinnige typen als Bolsanaro in Brazilië en Erdogan in Turkije ziet 2019 er onberekenbaar uit. Wij mogen elkaar een hoop geluk toewensen.

Vanuit Rusland wordt een bot-oorlog gevoerd. Het internet ziet dagelijks een eindeloze stroom aan verzonnen berichten uit Poetins trolfabrieken. Trump profiteerde ervan en won de verkiezingen, Marine Le Pen redde het niet ondanks die Russische hulp. Geert Wilders en Thierry Baudet staan beiden positief tegenover Rusland net als de Italiaanse fascist Salvini en de Engelse Farrage. Extreem rechts lijkt een bondgenoot aan Poetin te hebben.
Maar hoe staat Poetin echt in dit scenario? Want het vergiftigen van een overgelopen spion in retraite, een amateuristische afluisteraffaire in ons land, dat is allemaal niet echt iets voor de perfectionist die met straffe hand de zaakjes tot in de puntjes onder controle placht te houden.
Beatrice de Graaf wees op een onderbelicht facet: de nieuwe Poetins bij de geheime diensten. Die schijnen klaar te staan om het stokje van de macht van Poetin over te nemen. En die zijn volgens De Graaf een stuk griezeliger dan Poetin. Je moet waarschijnlijk denken aan types als de fascist Zjirinovski. Voor het oog een ongeleid projectiel, een soort Steve Bannon, maar met duistere internationale contacten. Bevriend met extreem rechts in Israël, maar zich niettemin antisemitisch uitlatend.

Intussen is het aan de overkant van de plas ook een en al onzekerheid. Trump lijkt zich van zijn laatste minister die hem kon beteugelen te hebben ontdaan en heeft de confrontatie met de Senaat gezocht en gekregen, een shut down, honderdduizenden ambtenaren staan nu op straat. Met de feestdagen nog geen extreme ramp, maar in januari zal blijken hoe het verder uitpakt. Met een Trump in zwaar weer en uitsluitend jaknikkers om hem heen houden ook bij de Republikeinen velen hun hart vast.

Trump lijkt met de terugtrekking van het Amerikaanse leger uit het Midden-Oosten de Koerden te offeren. Zij hebben IS op de grond bijna verslagen, maar hij levert hen zonder pardon uit aan de grillen van Erdogan. Het is geen nieuw beleid, want het stikte al in het Midden-Oosten van door de VS verraden oud-bondgenoten. De Taliban stonden op de loonlijst van de CIA, evenals Saddam Hussein. Die kreeg lijsten van de Amerikanen met (linkse) oppositieleden om op te pakken. Maar na de inval bij de oliestaat/-leverancier Kuwait had hij het bij het Saudische Koningshuis en dus ook bij de familie Bush verbruid, met golfoorlogen als gevolg. Nu gaan Erdogan, Assad en Poetin de politiek bepalen, met uiteraard een prominente rol voor Netanyahu. De olie zal blijven vloeien, maar de bevolking hoeft niet te rekenen op een vredige toekomst. En de vluchtweg naar Europa is potdicht, zolang Erdogan dat wil natuurlijk. De VS en Rusland zijn onberekenbare factoren geworden.

De kerken zien steeds minder gelovigen in de bankjes, behalve de feestkerken dan waar volop gezongen en gedanst wordt, vooral populair bij gelovigen met een overzeese achtergrond.
De ontkerkelijkte Nederlanders zijn de gelovige rituelen echter niet kwijt, bij een overlijden gaan zij er nog altijd vanuit dat de dode dierbare in de hemel komt, zo vertellen zij hun kinderen. Net zoals zij hun kinderen het sinterklaasverhaal wijsmaken. Zelfs het paasei is een heilig relikwie. En o wee als ongelovigen of anders gelovigen maar met een vinger wijzen naar één van die heilige huisjes of hen wordt een enkele reis naar apenland toegewenst door het eerste beste VVD-Kamerlid(Thierry Aartsen), of een VVD-minister(Halbe Zijlstra) rept over het vermoorden van een kinderfeest.

Het eten van vlees is kennelijk ook een heilig huisje, want de Allerhande heeft het in haar kerstnummer gewaagd om vegetarische recepten op te nemen. Daar zijn de vierders van vrede op aard niet van gediend en dus werd de supermarkt overladen met twitter- en facebookkritiek. Over aandacht hebben deze critici niet te klagen, de Telegraaf staat hen activistisch bij met haar dochterondernemingen GeenStijl, PowNed en WNL. En alle media gaan vervolgens mee in het wereldnieuws dat afwisselend het paasei of zwarte piet is.
Even waren de nationalistische voorvechters van een Nederland van vreemde smetten vrij heel blij. Marcel Boekhoorn, de multimiljonair, had de HEMA gekocht. Hoera, weer in Hollandse handen. En wat voor handen! Dat mochten wij afgelopen week weer eens vernemen. Boekhoorn is ook de man die de armste kant van Nederland nog weet uit te benen. Met zijn Novum Bank op Malta, nog (belasting-)paradijselijker dan Nederland, leent hij bedragen tot 1000 euro uit voor 30 dagen tegen kosten en rente waarvoor de naam woeker te mild is. Maar dan hoor je de Jenny Douwesen en GeenStijlers niet.

Minder vlees eten zullen zij misschien toch gaan doen, als zij wetenschappelijke onderzoeken zouden lezen en geloven, want je wordt impotent van vlees. En dat willen de kinderliefhebbers natuurlijk niet.

Maar liefst 95% zal erop vooruitgaan zegt Mark Rutte. Als een mantra roept dit Kabinet haar blije boodschap, maar wie gelooft het? Iedereen weet van de btw-stijging op de eerste levensbehoeften, van de extra belastingen op de energienota en de ook weer stijgende zorgverzekering. Moet je dan Rutte geloven, de premier die al vaker mooie beloften heeft gedaan waar niets van terecht is gekomen. Een premier bovendien die grossiert in leugens, alleen valt dat met zoveel leugenaars in zijn Kabinetten nauwelijks meer op, liegen is zo langzamerhand een normaal onderdeel van de (rechtse) politiek.

Er even goed doorheen lezen en je ziet wat Rutte 3 doet. De inkomens tot 20.000 per jaar krijgen alweer de rekening. Zij gaan er wat belastingen betreft als enige op achteruit. Hun belastingaanslag stijgt met 0,1%. Boven de 20.000 daalt de belasting met zo’n 3%, de hoogste inkomens met 0,1%.
Voor hogere inkomens zal de belastingverlaging wellicht net de btw-verhoging afdekken, maar het is de vraag of de energieverhoging en zorgverzekering er ook door wordt afgedekt. Volgens het Kabinet wel, maar daarvoor is een trucendoos aan maatregelen tevoorschijn getoverd. Zo wordt de kinderbijslag verhoogd en ook de kinderopvang krijgt er geld bij. Ouders zullen het dus wel redden. De lagere inkomens komen door de energiebelasting niet in de problemen, want zij wonen in kleine huizen en stoken dus veel minder stelt het Kabinet, terwijl het allang bekend is dat juist de lagere inkomens in de meest tochtige energieverslindende huizen wonen.
En dan is er de arbeidsheffingskorting, die verandert ook, waardoor men over een groter deel van het met arbeid verdiende inkomen geen belasting hoeft af te dragen. Maar hoe zit dat dan met mensen in een uitkering en de gepensioneerden? Die gaan er in elk geval op achteruit. Maken die met 3,4 miljoen aow-ers, 800.000 arbeidsongeschikten, 300.000 werklozen en 400.000 mensen in de bijstand slechts 5% van de Nederlandse bevolking uit? Rekenen kan ook Rutte niet. Of zij tellen voor hem gewoon niet mee.

In de discussie over het legaliseren van xtc mocht een advocaat zijn zegje doen. Je kunt de drugshandel proberen uit te roeien, maar zelfs als dat zou lukken, dan zoeken die criminelen gewoon een andere lucratieve handel zoals cybercriminaliteit veronderstelde hij. En daar voegde hij nog een ijzersterke opmerking aan toe: het zijn net ondernemers.

De handelaar in drugs is net als een doorsnee ondernemer bezig om met zo weinig mogelijk inspanning zoveel mogelijk winst te genereren, maar dan op illegale wijze. Hij betaalt namelijk geen belasting, maar is wel flink geld kwijt aan beveiliging, verzorgd door de bekende motorclubs. Dat is nodig want er gaat veel geld om in zijn handel, in de pillenindustrie alleen al zo’n 16 miljard per jaar. Daar is Unilever met een jaaromzet van 1,5 miljard in de hele Benelux een kleintje bij.
Shell en Unilever zijn legale ondernemingen, maar doen hun best om ook geen belasting te betalen en dat lukt hen aardig. Afgelopen week kwam Shell in het nieuws omdat het bedrijf helemaal niets aan belasting betaalt aan onze schatkist. De oliegigant krijgt het Groninger gas ook al gratis, er moet alleen een beetje gedeeld worden met Exxon en de staat. Maar de risico’s, de kosten van schade door winning zijn alleen voor onze overheid. En hoeveel miljoenen er aan subsidie naar het bedrijf gaan is diffuus, net zo goed verspreid en verborgen als de kosten van ons koningshuis. Wij weten wel dat het in politieke partijen wemelt van oud-medewerkers van multinationals.

Dat die multinationals zo belangrijk zijn voor de werkgelegenheid is twijfelachtig, personeel zien zij slechts als een onkostenpost. Onveilige werksituaties met lekkende chemische opslagtanks(Groningen) zijn “incidenten” die zij het liefst onder de pet houden. Zij hebben graag mensen aan het werk met behoud van uitkering, want dan kosten zij niets. In de drugshandel wordt eveneens van mensen met een uitkering gebruik gemaakt. Voor een paar centen mogen die ook met chemicaliën in de weer om zo te proberen wat schulden af te lossen. Beide typen ondernemer worden geholpen door dezelfde financiële wereld. De één om geld wit te wassen, de ander om belasting te ontduiken. Drugshandelaren of de Polmannen en Van Beurdens, er is inderdaad weinig verschil te bespeuren.

Hoe werkt democratie in Amerika? Michael Persson beschreef in de VK de truc van de aftredend Republikeinse gouverneur Scott Walker van Wisconsin waarmee hij de macht van zijn Democratische opvolger Tony Evers weet te beperken. Een aantal van de bevoegdheden van de gouverneur heeft hij overgeheveld naar het parlement. En dat parlement van zijn Staat Wisconsin is in handen van de Republikeinen. Zo is de macht voor de winnende Democraat door diens Republikeinse verliezer beknot.

De Republikeinen zijn keien in het manipuleren van verkiezingen. Schuwen zij geen middel om een tegenstander in een kwaad daglicht te stellen, ook zorgen zij ervoor dat de aanhang van de tegenstander niet of moeilijk zijn stem kan uitbrengen en dat die stem minder waard is. Zo won Trump met een paar miljoen stemmen minder toch van Hillary Clinton. In Wisconsin won de Democraat Evers niettemin de verkiezingen, maar de winst van de verkiezingen van het parlement in november ging naar de Republikeinen. Die wonnen toen met 46% van de stemmen, ruim minder dan de Democraten. Dat komt door gerrymandering, dirty tricks van de partij van de vrienden van Wilders en Baudet. Democratische wijken worden daarmee zo over Republikeinse verdeeld dat zij nooit een meerderheid kunnen halen. Verder zorgen zij ervoor dat bejaardentehuizen met Democratische aanhang hun stem aan de andere kant van de stad moeten uitbrengen en maken zij met de openingstijden van de stembureaus het stemmen voor velen onmogelijk. En nog wat van zulke trucs.

Als verantwoording voor deze democratie ondermijnende trucs verklaarde de partij van Donald Trump doodleuk dat “de nieuwe gouverneur Evers zeer progressief is en lijnrecht tegenover het beleid staat waar wij in geloven, en zonder Milwaukee en Madison(de plaatsen waar de Republikeinen ondanks hun trucs toch verloren) hadden wij een duidelijke meerderheid”. Het klinkt als Thierry Baudet die zich liet ontvallen dat hij de maatschappij zal gaan zuiveren van al dat linkse gespuis als hij eenmaal aan de macht is.